Filosofisch veldwerk

29 juli 2013

OPROEP - Een half jaar geleden begon ik met bloggen op Sargasso. Nu, 16 blogs later, is het tijd voor iets nieuws. Ik ga filosofisch veldwerk verrichten.

Alle blogs die ik geschreven heb, verhielden zich op de een of andere manier tot alledaagse moraliteit. Sommige stukjes riepen lange discussies op, die ik soms wel, maar soms ook niet kon bijhouden. Hoewel ik niet op alle discussies ben ingegaan, heb ik er wel veel van gelezen. En na een half jaar moet ik constateren dat de reacties van de Sargasso-lezers me niet onberoerd laten. Het zijn vooral de reacties van de mensen die het het felst met me oneens zijn, die me aan het denken zetten.

Met enige regelmaat word ik 'moralistisch' genoemd, of word ik van 'verheven-vingertjes-gedrag' beticht. Er zijn mensen die jeuk krijgen van mijn stukjes, en die meer voorstander zijn van pragmatisme. Er zijn mensen die denken dat je ethiek niet kunt funderen en dat het daardoor een heilloos project is. Er zijn mensen die niet geloven in individuele verantwoordelijkheid, maar die denken dat de overheid of 'het collectief' de taak van moraliteit en ethiek op zich moet nemen. Er zijn mensen die menen dat nadenken over ethiek er alleen maar toe leidt dat je je de hele tijd schuldig voelt over alles wat je doet en niet doet.

Lang niet alles klinkt me even plausibel of correct in de oren, maar dat doet nu eigenlijk niet eens echt ter zake. Wat mij, als filosofisch onderzoeker, vooral is gaan boeien, is het feit dát al deze visies op de rol van moraliteit bestaan. Iedereen die iets met ethiek wil op theoretisch niveau, zal zich rekenschap moeten geven van de rol die moraliteit op praktisch niveau speelt voor mensen.

Dat wordt dan ook mijn volgende project: ik ga filosofisch veldwerk doen. Ik wil erachter komen hoe mensen bezig zijn met ethiek. Speelt het juist wel of juist geen rol in je dagelijks handelen? Wie vind je dat er bezig moeten zijn met morele kwesties? En in welke situaties? Welke vraagstukken zijn morele vraagstukken, en wanneer speelt moraliteit geen rol?

Ik wil antwoorden op deze vragen vinden door mensen te interviewen. In deze gesprekken spelen mijn opvattingen geel rol; het gaat me er niet om mensen van mijn visie te overtuigen. Ik wil graag weten welke visies anderen erop na houden. Ook (juist!) mensen die mij eens flink de mantel willen uitvegen nodig ik dus van harte uit om te reageren op mijn oproep:

Wil jij meedoen aan een filosofisch onderzoek naar moraliteitsbeleving? Mail mij dan op jojanneke[at]sargasso.nl. Graag maak ik een afspraak met je voor een interview van een half uur tot een uur. Ik zal op Sargasso verslag doen van mijn bevindingen.

<< Terug